Ambtenaren zijn bijzondere “werknemers” omdat de arbeidsverhouding nog steeds wordt beheerst door het ambtenarenrecht en (nog) niet door Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek. Daarbij valt een onderscheid te maken tussen verschillende soorten ambtenarenrecht:
Ambtenaren hebben geen arbeidsovereenkomst met de overheidswerkgever maar worden eenzijdig aangesteld. Formeel is er geen onderhandelingsruimte over de arbeidsvoorwaarden. In de praktijk zal er in het “arbeidsvoorwaardengesprek ” enige onderhandelingsruimte bestaan over de toe te kennen salaristrede van een bepaalde salarisschaal. Onderhandelen over het beschikking stellen van lease-auto die ook privé mag worden gebruikt of bovenwettelijk vakantieverlof komt bij ambtenaren niet voor.
Ambtenaren zijn overheidsdienaren waarvan mag worden verwacht dat zij zich gedragen zoals een goed ambtenaar betaamt (equivalent van goed werknemerschap zoals bedoeld in artikel 611 van Boek 7 Burgerlijk Wetboek) hetgeen tot uitdrukking komt in een arsenaal van disciplinaire maatregelen zoals een berisping, geldboete, een schorsing in het ambt en ontslag (equivalent van het civiele ontslag op staande voet).
Op grond van de Algemene wet bestuursrecht dient in beginsel iedere beslissing van de dienstleiding (bevoegd gezag) die van invloed is op de rechtspositie van de betrokken ambtenaar in een schriftelijk besluit te worden vastgelegd en aan de ambtenaar te worden verstrekt. Dat geldt voor positieve besluiten (bevordering) maar ook voor negatieve besluiten, bijvoorbeeld het niet toekennen van een reguliere periodieke salarisverhoging, schorsing in het ambt en ontslag.
Met name bij negatieve besluiten dient er door het bevoegd gezag eerst een voornemen te worden opgesteld waarop de ambtenaar in de gelegenheid moet worden gesteld een heroverweging in te dienen. Wanneer er eenmaal een definitief besluit is genomen, kan de ambtenaar daartegen een bezwaarschrift indienen. Is de ambtenaar het niet eens met de beslissing op het bezwaarschrift dan staat beroep open bij de bestuursrechter van de rechtbank en daarna is nog hoger beroep mogelijk bij de Centrale Raad van Beroep. Gaat het om een onverwijld spoedeisend belang dan kan de ambtenaar zich wenden tot de president van de rechtbank met het verzoek een voorlopige voorziening te treffen.
De veelgehoorde stelling dat de ambtenaar alleen maar in bezwaar kan gaan en/of een voorlopige voorziening kan vragen tegen een schriftelijk genomen besluit is onjuist. De Algemene wet bestuursrecht maakt namelijk een uitzondering voor de ambtenaar die door een handeling in zijn rechtspositie wordt of dreigt te worden geraakt. Een vaak voorkomende situatie bij functietoewijzing in het kader van een reorganisatie is die wanneer een ambtenaar lucht krijgt dat het bevoegd gezag voornemens is een collega-ambtenaar een functie toe te wijzen en het daarmee niet eens is. In dat geval kan een bezwaarschrift en een het gelijktijdig vragen om een voorlopige voorziening uitkomst bieden om de gewraakte functietoewijzing in de kiem te smoren.
Samenvattend: bent u ambtenaar en wordt of dreigt u te worden geraakt door een besluit van het bevoegd gezag waarmee u zich niet kunt verenigen, neem dan meteen contact met mij op. Als ex-defensieambtenaar met 23 dienstjaren waarvan 17 jaren in de functie van Stafmedewerker Rechtspositie weet ik als geen ander hoe de ambtelijke molen werkt.
Als ambtenaar hebt u, net als elke andere werknemer, de plicht om uw taken naar behoren te vervullen. Wanneer u dit niet doet, dan kan er sprake van plichtsverzuim. Echter, omdat u werkzaam bent in de publieke sector, wordt er vaak méér verwacht van ambtenaren ten opzichte van een reguliere werkneme
Indien er sprake is van plichtsverzuim, dan kan dit worden bestraft met een of meerdere disciplinaire maatregelen. Afhankelijk van de ernst van het plichtsverzuim, wordt er een passende straf bepaald door de werkgever. De disciplinaire sanctie bij licht plichtsverzuim zal uiteraard lager liggen dan
Als ambtenaar kunt u op twee verschillende manieren worden geschorst. Schorsing als disciplinaire maatregel of schorsing als ordemaatregel. Ongeacht om welke reden u bent geschorst, u kunt altijd bezwaar indienen tegen het besluit waarin de schorsing wordt opgelegd. Als arbeidsjurist kan
